Početna
header image
Relacija sjaja i perioda
Relacija koja prikazuje vez između perioda promjene sjaja promjenjivih zvijezda tipa Cefeida i njihovog luminoziteta; što je luminozitet zvijezde veći to je duži period promjene njenog sjaja, a točke na grafikonu oblikuju pravilnu liniju – pravac. Iz ove zakonitosti proizašla je pogodna metoda mjerenja udaljenosti zvjezdanih skupova (vidi kuglasti i otvoreni skup) i galaksija do udaljenosti 5 megaparseka (vidi parsek); Promatrački se utvrdi prividna zvjezdana veličina opažene Cefeide u nekom od spomenutih objekata, a iz grafikona se tada lako može očitati njena apsolutna zvjezdana veličina. Oba podatka se tada uvrštavaju u formulu koja povezuje prividni sjaj i apsolutni sjaj zvijezde i njenu udaljenost: M = m + 5 –5log r, gdje je M apsolutna zvjezdana veličina, a r udaljenost zvijezde izražena u parsecima. Poznavajući M i m, lako je odrediti udaljenost zvijezde, a samim time i udaljenost skupa ili galaksije kojoj pripada.
[ Nazad ]
Najnovije
Enciklopedija
Olbersov paradoks
Paradoks tamnog noćnog neba kojeg je formulirao Hienrich Olbers 1826. godine. Pretpostavio je da je svemir nepromjenjiv, statičan i jednoliko ispunjen zvijezdama čiji se broj povećava s udaljenošću. Stoga bi se, gdje god pogledamo morala nalaziti neka zvijezda i nebo bi moralo biti blještavo, ali noćno nebo je ipak tamno. Međutim svemir nije niti nepromjenjiv, niti statičan, niti jednoliko ispunjen zvijezdama, već su zvijezde grupirane u galaksije između kojih se nalazi ogroman prazan prostor. Paradoks je riješen kada je, osim navedenog, otkriveno i širenje svemira i crveni pomak; količina primljene svjetlosti ionako se smanjuje s kvadratom udaljenosti, a zbog udaljavanja objekata koji zrače i njihovog crvenog pomaka svjetlost koju zrače još više gubi energiju i prelazi iz vidljivog u mikrovalno područje (vidi radio zračenje), pa je stoga noćno nebo tamno a ne osvijetljeno.